Ein lærer så lenge ein lever. Og denne hausten har eg lært ein heil del. Av og til møter du ungar, i skulen eller barnehagen, som utfordrar deg. Her har eg samla mine personlege tips, tips eg har lært mest som mamma, men også ting eg har teke med meg gjennom jobben min som barnehagelærar. Kan godt vere at eg berre ser mitt eige synspunkt her, men eg håpar at råda kan ha litt univesell kraft, at du kan ta med deg noko og bruke i din kvardag. Tipsa er skrivne med tanke på skulen, men eg håpar du kan bruke det uansett kor du møter på konflikt.

Har du utfordringar med ein unge i klassen din, så prøv dette;

Tips nr 1. Bygg RELASJON til ungen. 

Minn ungen på kjekke ting de har gjort i lag. Når som helst – kor som helst. Har du treft ungen på fritida? På fjelltur, sykkeltur, fritidsaktivitetar? Har de gjort noko kjekt på skulen? Kjenner du bestefaren? Har du gått på skule med mora? Veit du kva ungen likar å gjere på? Kva interesser har ungen? Korleis ser huset til ungen ut? Kjenner du naboen? Onkelen? Har han ein katt? Minn ungen på at du egentleg er ein kjekk person, at du egentleg er kjempe grei. SMIL!

Tips nr 2. MEDVIRKNING og medbestemmelse. 

La ungen få vere med å medvirke til skulekvardagen sin, la han få fortelje korleis han vil ha det, korleis han vil lære. Korleis ser draumeundervisninga hans ut? Med fokus på læring, korleis trur han at han lærer best? Kva vil han ha meir av? Korleis kan alle få det bedre, han sjølv, lærarane og resten av klassen. Korleis kan de få gjort det de skal gjere på skulen? På ein bedre måte? La ungen verte høyrd. Men; Ungen skal ikkje bestemme, og det må vere med fokus på læring, det må vere seriøse forslag.

Tips nr. 3. Ta på ROSA BRILLER

Du må gjere ei endring hjå deg sjølv, vondt, men sant. Er du i konflikt med ein av ungane i klassen, så kan du ikkje halde fram på samme måte som du alltid har gjort og forvente ei endring hjå eleven. Leit etter det som er bra! Ta på deg rosa briller og sjå alt i rosa skjær. Ja, ja, kallar han deg julegris, så er det iallefall mykje bedre enn hore. Og skriv han eit dikt på rim om ein lærar som er sær og manglar klær, så er det super bra og flott rim. Drit i bagatellane. Gi skryt på det som er bra nok. Det du fokuserer på, får du meir av. Det gjeld alltid, over alt! Og viss du endrar litt på synet du har på eleven din, så endrar kanskje han oppførselen òg?

Tips nr. 4. Hald på eit positivt FORELDRESAMARBEID

Dette er eit tips sett frå foreldre sida, og mine tankar om korleis foreldresamarbeidet bør vere, eller ikkje bør vere.

Ikkje gjer dumme ting overfor foreldra og deira unge. Ha fokus på ei løysning og ikkje berre less over på foreldra problema de har på skulen. Foreldra har ingenting med om du søv dårleg, om du ikkje har nokon plass å avreagere. Dette er ting de får ta opp innad i teamet, eller i samtale med rektor. Relasjonen mellom foreldra og skulen vert svekka, og relasjonen mellom foreldra og deira eigen unge vert svekka.

Ta det ved rota, ikkje la det utvikle seg. Er det problem dei tre første dagane etter sommarferien, ta kontakt, ikkje vent ein månad eller to før du snakkar med foreldra. Involver dei tidlegare, slik at de saman kan finne ein veg ut. La foreldra få vere foreldre òg. Dei må av og til ta ungen sin sitt parti. Og dersom du mistenkjer at ungen ikkje har det bra heime, så gjer noko med det, og la skulekvardagen vere so bra som mulig i ein slik situasjon.

Og når du involverer foreldra, ta det steg for steg. Personleg får eg bakoversveis og set på bremsen, dersom eg vert overvelda og brukt som søppelspann. Det er ungen min du snakkar om! Begyn med starten, og fortel litt og litt. Ikkje vent til du har fått meir enn nok.

Tips nr 5. Tenk over korleis du snakkar.

Tenk over kva uttrykk du bruker. Finst ordet PROBLEMELEV i ditt vokabular? Visk det vekk! Jobb med deg sjølv og dine eigne haldningar til ungar og medmennesker.

Ja, eg brukte konsekvent han om eleven/ungen. Det gjorde eg med vilje, for det er EIN unge og EIN elev, og fordi det kjendes rett å gjere det.

Kva meiner du? Er eg heilt på jordet? Lærte du noko? Har du fått tips til eigen praksis? Har du andre tips? Vert glad for tilbakemeldingar. Og del gjerne bloggen vidare, viss du trur andre kan ha nytte av å lese det.

-Gudrun-

No vil eg dele litt av min opptjente erfaring i temaet barnebursdag. Som eg har sagt i eit tidlegare innlegg, er mai bursdagsmånaden med stor B her i familien. Og eg har no feira barnebursdag 12+9+4 gonger, og begynner å føle meg erfaren.

Oppdekking

Eg likar at det er enkelt og fort gjort. Nokre likar ikkje pappkoppar, men det gjer eg! Pappkoppar med lokk og sugerøyr. Det sparer deg for mykje potensiell oppvask når glass veltar. Glass veltar, eg lovar!

Eit anna tips som funkar på det å spare oppvask og rydding, er ute-barnebursdag. Genialt!

Elles brukar eg òg eingongs tallerkar og eingongs dukar. Ein gong var eg ute i god tid, og bestilte på nettet, så viss du er god på planlegging, finst det masse flott å velge mellom.

Denne gongen, til fire års feiringa til minstemann, var eg ikkje ute i god tid. Eg klarte ikkje å oppdrive godteposar ein gong. Men så kom eg på, at i den tidlegare nemde konteineren, har eg mange plastkoppar! Miljøpoeng til meg i dag, vart gjenbrukbare-godteposar.

Mat

Eg skreiv i oppskriftsboka mi etter 5 års dagen til jentungen; ungane et kvar si 1/2 pølse i barnebursdag. Eg har no moderert det til 1,5 til små, to til store, og viss det er foreldre med, så rekn 3 pr forelder. I allefall viss det er barnebursdag ein kvardagsettermiddag. Då er dei fleste foreldra svoltne.

Kaker;
Det går forsvinnande lite kaker. I klassen til eldste guten, er det ein som har gluten allergi. Ungane er så lite opptatt av fancy kaker, at eg meiner du kan ta hensyn til den eine ungen med allergi denne dagen. Eg bakar Toro si sjokoladekake til desse selskapa, slik at alle kan ete det samme. Du skal sikkert ha eit familieselskap, ta dei flotte cupcakesa og fantasifulle kakene då i staden for. Eg opplevde for første gong i løpet av 23 selskap at kaka vart oppeten når eg laga ei sjokoladekake som alle kunne ete (ja, Toro si) i barnebursdag. Det er uansett ikkje ungane du lagar fancy kaker til, det er show of til vaksne…

Men eg må skryte litt over kakene våre, her lagar me ofte ei kake med traktor- eller gravemaskin-tema til barnebursdag, i og med at me har to (+ ein pappa) gutar som er over middels interessert i gravemaskiner og maskiner generelt.

Her er kaka eg laga til den nemde 4 års dagen. Eg reiste inn på leikebutikken, og kjøpte traktor (John Deer, ja, sjølv om det er JCB som er favoritten i heimen, med Deer’en på ein god andre plass) og gravemaskin. Ho som stod bak kassen spurte om det skulle vere bursdagspresang. «Nei», sa eg, «Det er kakepynt!» Den hadde ho ikkje høyrt før. Men dette var så absolutt kakepynting for alle. Eg fekk som kommentar på instagram, at det ikkje akkurat var ei finkake. NIKS, har du vore på ein byggjeplass nokon gong? Ser det fint ut der?

Her er eit anna av mine kake-kunstverk. Sjørøver-barnebursdag til ein seks åring. Eg har aldri hatt Sabeltann-gutar, men greidde å lure inn eit sjørøvarselskap, slik at eg fekk kledd meg ut.

Invitasjonar

Føler vel egentleg eg har omtala invitering til barnebursdag grundig og vel tidlegare. Dette representerer mitt syn! Eg meiner at, iallefall frå 5 års dagen, bør du invitere alle i kullet, alle gutane/jentene i kullet, evt. alle på avdelinga, alle gutane/jentene. Sit med ein litt ekkel følelse i munnen no, fordi eg bad kun naboar i barnebursdag no på fire års dagen. Det er berre det at det er halvparten av barnehagen. Men eg argumenteret med at alle var i gåavstand. Neste år vert det alle gutane i kullet, pluss nabogutane i næraste alder. Mitt beste tips når det gjeld invitering til barnebursdag; spør personalet i barnehagen! Dei kan, veit og ser! Du vil ikkje vere den som har utestengt ein fordi du har gløymt han, eller ikkje tenkt på han.

Aktivitetar

Tja, med fare for å virke litt lat; la dei styre på! Me organiserer desse stakkars ungane våre omtrent heile døgnet. La dei bestemme litt sjølve. Viss du vil aktivisere, så er det forslag til songleikar her. Eg hugsar det alltid var moro når dei vaksne var med på dette!

Gåver

Til dine eigne ungar, vert det ikkje bra nok uansett kva du gir dei 😉

Lykke til med alle framtidige barnebursdag-selskap! You can do it!

Klem,

-Gudrun-

#barnebursdag #barneselskap #sjokoladekake

I dag fekk eg nok ei påminning om kor viktig det er å sjå andre i augo og smile til den du ser på. Ei mamma kom bort til meg og sa kva 4 åringen hennar sa;

Gudrun elskar meg, for ho smiler til meg kvar gong ho ser meg.

Tenk så godt for ein firåring, eller 38 åring, å kjenne seg elska i barnehagen. Og alt som trengst er augekontakt og eit hjarteleg smil. Anerkjennelse. Å verte sett i kvardagen.

Har du møtt folk på butikken, som ser på deg, og lyser opp i eit levande smil? Korleis kjenner du deg då? Eg vert glad, kjenner meg betydningsfull. Øyj, ho vart glad for å sjå meg.

Kva med folk som ser på deg, seier hei, med eit surt og reservert smil? Kva tenkjer du då? Eg tenkjer automatisk; Kvifor hatar du meg? Kva har eg gjort deg?

Merkeleg kor mykje eg kan legg i eit smil, ikkje sant? Eg reknar ikkje med at dette berre gjeld meg.

Eit smil over midtgangen på bussen om morgonen, kan forhindre eit sjølvmord seinare på dagen, seier erkebiskop Fulton John Sheen. Hindre eit sjølvmord, det er kraftfulle saker. Men eg trur han kan ha rett. Viss alt kjennes håplaust, då er det godt å verte sett, og eit smil varmar mykje.

Blir du med på eit forsøk? Smil kvar gong du møter augo til nokon, så ser me kva som skjer. Min påstand er at du får eit smil tilbake, og gjer ein forskjell på dagen til den du smiler til. Kva trur du?

Og firåringen har forresten heilt rett <3

Light and love to the people! Og SMIL.
-Gudrun-

Det har vore mykje i media siste tida, om mobbing og bursdagsfeiring.

Utestenging er noko som eg er oppteken av, det kjem nok av sterk rettferdigheitssans, og eigne opplevingar. Eg fekk ein behandling med kinesologi, eller eg betalte for den då altså. Behandlaren fjerna bl.a. eit skal rundt hjarta. Eg kan ikkje nok om kinesologi til å gå inn på dette, men vil fortelje deg om ein følelse ho fjerna. Eg skjønte med ein gong kva ho snakka om, det var ei rar oppleving.

Ho fjerna ei kjensle av avvising frå då eg var rundt fem år (+/- eit år) Og akkurat den episonden sit som spikra, det er beklagelegvis eit av mine første barndomsminner. Eg gjekk i førskule to ettermiddagar i veka. Veka før hadde eg hatt fri torsdagen fordi eg var på hesteutstilling. Eg kom på forsida av avisa, sittande oppå ein hest. Vår hest, Bauna. Det var halvsidefoto. Tysdagen etter skulle me besøke den eine assistenten i førskulen, istadenfor å vere der me pleidde. Ein av dei vaksne ringde for å seie dette til mamma. Me kom fram dit, og alle saman fekk vere med inn i dokkestova til jenta som budde der. Ei jente som var like gammal som meg, og gjekk saman med meg i førskulen. Alle saman leikte inni dokkestova, unnateke ein, MEG, eg fekk ikkje bli med inn. Eg vart klart avvist. Eg hugsar dei vaksne sat inne og drakk kaffi og pratte, mens eg svirra litt rundt dei, og lot som ingenting. Var mest mogeleg usynleg. Eg trur ei av dei vaksne spurde om eg ikkje skulle ut og leike med dei andre, men eg trur ikkje eg svara på det. Og grunnen til at eg vart avvist denne dagen, var eg heilt inneforstått med, det var fordi eg ikkje var der forrige gang, og fordi eg hadde vore på framsida av avisa. Men det er ein av dei klaraste minna eg har frå tidleg barndom, kor åleine og einsam eg var denne dagen. Og kor skamfull eg var, kor hardt eg kjempa for å halde maska framfor dei vaksne, slik at dei ikkje skulle oppdage det. Eg ville ikkje sladre. Og eg fekk ikkje inn i dokkestova den dagen, eg var åleine heile tida, dvs eit par timar.

Eit  liknade minne er frå 4. eller 5. klasse. Me skulle gå opp på eit friområde eit stykke frå skulen, og eg oppvaksen frammi Dalen, hadde jo ikkje peiling på byggjefelt. Men eg hadde ingen å gå saman med opp. Eg fulgte etter nokon av gutane, som det viste seg skulle gå fordi der dei budde for å hente seg is. Og det var jo sjølvsagt ein omveg. På veg ned att, hugsar eg dei relativt dårlege venninnene mine erta meg med at dei hadde lese Gudmundur H på ein postkasse. Jepp, det var kallenavnet eg fekk når me skifta frå fådelt grendaskule og ned på ein skule med tre parallellar. Eg HATA det kallenavnet, djupt og inderleg. Eg er sikker på at kinesologen kunne ha funne avtrykk frå skuleåra 4.-9. klasse, ganske mange dersom ho hadde leita.

Jepp, utestenging ligg mitt hjarta nærme, og er noko eg snakkar meg ungane mine om mykje; «Er det nokon som er åleine?» Og eg er veldig obs på om nokon av ungane mine i barnehagen går åleine. (Ikkje i år då, sidan alle ungane er berre eit år.) Eg håpar eg hadde plukka opp meg sjølv viss eg var vaksen i den episoden.

Og så over på gebursdagsfeiringar. Om det å invitere alle og det å gå i gebursdag til alle. Det er kanskje kvardagen som tel mest, men mobbing og utestenging vert meir synleg, og meir skammeleg for ungen, når det er snakk om selskapelegheiter.

Problem ein; Familien har ikkje så god økonomi, og gåve til gebursdagsbarn er ei stor utgift. Til det har eg tre forslag til løysing. 1. Set ein fast sum, her brukar me 50 kr, på første foreldremøtet på skulen. 2. Tenk alternativt; gi vekk ei oppleving. Ungane no til dags har nok ting, men manglar kanskje litt på opplevelsesida. Kva med ein skogstur? Overnatting? Ein filmkveld? 3. Snakk med den andre sine foreldre. Eg hadde gladeleg, og diskret, kjøpt gåve frå ein klassekompis til min gut. Det aller verste som kunne skjedd i dette tilfelle, er at ungen aldri fekk gå i burdag. Og alt bunnar i; Dei vaksne må snakke saman.

Problem to; Ungen min er redd for gebursdagsbarnet og tørr ikkje gå. Ungen din er kanskje ikkje den einaste som er redd bursdagsbarnet. Skal ungane få bestemme om dei skal gå eller ikkje? Eg diskuterte dette med ei anna mor. Her hjå oss er det ein regel på at alle skal inviterast i gebursdagen. Men ho meinte at det òg burde vere regel på at alle skal gå i selskapet òg. Ja, det var eg sanneleg enig i. Viss ungen din er redd snakk med foreldra til den andre. Dei kan vere litt obs? Det kan vere litt vanskeleg å seie dette til dei andre foreldra. Men prøv å set deg i den andre stolen; Nokon er redd for min gullunge. Ville du ikkje likt å få vite dette, heller enn å sitte åleine i selskapet? Då kan du vere litt i forkant for å hindre «bråk».

Problem tre; Ungane leverer ikkje invitasjonen heime for å sleppe selskap. Eller kastar invitasjonen til ein som dei ikkje vil invitere i sitt selskap. Dette er vanskeleg å plukke opp. Men løysinga er vel også her å snakke saman! Snakke med ungane sine, og snakke med andre foreldre. Det er kjempe sårt å oppdage at din unge er den einaste som ikkje er invitert, men det er like sårt å oppdage at din unge har vore med på å stenge ute ein annan.

Problem fire; Ungen min vil ikkje be den og den, og sidan det er min unge sin gebursdag, så let eg han/ho bestemme. Løysing; SKAM deg!! Du er den vaksne og bør ha så pass innsikt at du set deg inn i den utestengde sin situasjon. Ikkje rart det vert mobbing viss me som foreldre godtek slikt! Og det kan godt hende at de velger å utelate 3-4, desse inviterer sikkert kvarandre, tenkjer du kanskje. News to you; Det er alltid EIN som då ikkje vert invitert til nokon. Det vert som læraren min sa på teorikurset til billappen. Alle syklistar du køyrer forbi kjem til å velte! Det har pr dags dato ikkje skjedd (og tru meg, eg køyrer Dalavegen dagleg og køyrer ofte forbi syklistar), men det er greit å ha i bakhovudet. Sjansen for at ein ikkje vert invitert til nokon er ganske stor! Mykje større enn at ein syklist skal velte når du køyrer forbi (men eg tenkjer fortsatt på det kvar gong eg køyrer forbi ein syklist, og bereknar veltesone. Syklistar kan vere takknemlege for Edith sine læresetningar.)

Eg har (også) opplevd å vere den einaste utan invitasjon til eit selskap. Eg gjekk i første klasse saman med 5 andre jenter, gebursdagsbarnet gjekk i andre klasse og var den einaste jenta, og det var tre jenter i tredje klasse. Eg var den einaste jenta på skulen som ikkje var invitert, men berre ei lita stund. Eg fekk kjapt invitasjon, dei hadde berre gløymt meg. (åååå-kor trist er det å vere den einaste dei ikkje hugsa på???)

Svar på spørsmålet i overskrifta; Me snakkar saman!!

Godt nytt år alle saman! 2014 skal verte mitt super år, det beste året hittil. Dette innlegget er nok eit tankespinn-innlegg, som eg kvier meg for å publisere. Men viss eg kan få nokon til å bruke hovudet, så er det OK. Viss berre ein unge får det bedre, viss eg berre hjelper til litt mindre mobbing, så gjer det ingenting at du les nokre av mine mest skamfulle augneblikk. For skamfullt, det er det, veldig! Ikkje no lenger, ikkje so kjempemasse iallefall, men då det skjedde, då var det fælt!

Klem,
ta vare på dei rundt deg.

-Gudrun-